świat i ludzie
  • Kryzys polszczyzny?
    26.06.2003
    26.06.2003
    Gdzie szukać najczystszej polszczyzny? Często mam wrażenie, że język polski to jeden wielki śmietnik, szczególnie w ostatnich czasach, kiedy rozwój technologii nabrał takiego tempa. Wydaje się, że ludzie nie nadążają z humanizowaniem zjawisk ze świata techniki, co skutkuje jakąś kompletną degradacją ducha, kurczowym rozglądaniem się za jakmiś jakościami, które dałyby poczucie panowania nad wytworami ludzkiego umysłu.
    Serdecznie pozdrawiam
    Jacek Serafin
  • małpa z brzytwą
    19.05.2004
    19.05.2004
    Co oznacza i skąd zostało zaczerpnięte określenie małpa z brzytwą? Czy w ogóle jest to powszechnie znany związek frazeologiczny, czy nie?
  • Neologizm przymroczony

    12.05.2024
    12.05.2024

    Dobry wieczór.

    Słowo przymroczony w słownikach zdaje się nie występować. Czy jego użycie w tekstach publikowanych jest zatem poprawne? Intuicja podpowiada, że jego znaczenie byłoby podobne jak zamroczony, tylko że w mniejszym stopniu (analogicznie jak np. przymrużone – zmrużone [oczy]). Wydaje się, że przymroczony może być np. umysł (z braku snu), oczy (od dużego ciężaru), sportowiec (od wysiłku), pokój (od braku światła), świat, dusza czy serce (od zła).

    Z góry dziękuję za odpowiedź i życzę dużo światła

    PZ

  • poukładać sobie coś w głowie

    25.06.2023
    25.06.2023

    Szanowna Poradnio,

    czy wyrażenie „poukładać sobie coś w głowie” (chodzi o jakieś przeżycia, wydarzenia, o przemyślenie wszystkiego) jest poprawne? Czy nie jest to np. kalka z angielskiego?

    Z wyrazami szacunku

    Czytelnik

  • testament

    14.11.2023
    9.11.2023

    Dzień dobry,

    czy użycie słowa testament w znaczeniu «dowód czegoś» jest poprawne? Np. jako testament siły, jak w tym wypadku:


    """

    Adam Bielan podkreślił, że powstanie w getcie "było znakiem nadziei dla świata, że Żydzi nie odejdą w noc w milczeniu". - Będą walczyć o przeżycie i o wartości, które czynią nas ludźmi. To testament siły, jakim jest solidarność i wspólnota - skonkludował eurodeputowany PiS.

    """

  • Wiele zachodu przy rozbieraniu się do rosołu
    12.04.2016
    12.04.2016
    Szanowni Państwo,
    mam dwa pytania z frazeologii.
    1. Ciekawi mnie, dlaczego, kiedy coś wymaga wiele wysiłku, mówimy, że wymaga wiele zachodu? Czy ma to coś wspólnego ze stereotypowym postrzeganiem świata zachodniego jako wysoko rozwiniętego?
    2. Co takiego nagiego jest w rosole, że rozbieramy się do rosołu?


    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Ach, ubogi żłobie…
    31.01.2003
    31.01.2003
    Szanowni Państwo,
    w okresie Świąt Bożego Narodzenia śpiewamy kolędę „Ach, ubogi żłobie…”. Nie mogę zrozumieć, dlaczego wszystkie zródła pisane, w jakich sprawdzałem, nawiązują do przedmiotu, jakim jest żłób, a nie do Tego, który w tym żłobie leży. Czy nie powinniśmy śpiewać: „Ach, Ubogi w żłobie…” i wtedy ubogi napisalibyśmy wielką literą?
    Z poważaniem
    Leszek Mazur
  • Ciemny jak tabaka w rogu
    21.09.2018
    21.09.2018
    Witam, ostatnio spotkałem się z określeniem ciemny jak tabaka w rogu. Nie za bardzo rozumiem jego znaczenie. Byłbym bardzo wdzięczny, gdyby ktoś wytłumaczył mi, co ono oznacza i skąd pochodzi.
    Pozdrawiam
  • fałszywe pozory
    30.11.2004
    30.11.2004
    Witam!
    Interesuje mnie poprawność zwrotu fałszywe pozory. Wydaje mi się on co najmniej podejrzany, jednak tutaj, w internecie, czytam w słowniku PWN-u definicję słowa mamić – „zwodzić kogoś fałszywymi pozorami”. Co ciekawe, przy synonimicznym manić jest już tylko „zwodzić kogoś pozorami”.
    Pozdrawiam.
  • Jeszcze o pominiętym przecinku po zaimku który w zdaniu podrzędnym

    7.02.2017
    7.02.2017

    Szanowny Panie Doktorze,

    dziękuję za odpowiedź: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Jeszcze-raz-w-sprawie-interpunkcji-zdania;17430.html. Mam jednak dysonans. Cytat ma charakter zalecenia, z porady https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Ortografia-maszyna-Turinga-problem-stopu-oraz-przecinek;17384.html wynika możliwość wyboru, z kolei prof. Kłosińska w odpowiedzi z 11 listopada w ogóle nie wspomniała o pomijaniu przecinka (choć wyraźnie o to zapytałem), co odebrałem jako brak takiej możliwości.

    Czytelnik

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego